নামনিত কথা বতৰা

অসমীয়া ভাষাটোৰ বিভিন্নতাই মোক সদায়েই মুগ্ধ কৰে৷ সৰুৰে পৰা দেউতাৰ চাকৰি সংক্ৰান্তত বিভিন্ন ঠাইত থকা বাবে এই বিভিন্নতাৰ সোৱাদ সৰুৰপৰা পাইছো৷ বহুতেই কয় মই হেনো এটা খিচিৰি ভাষা কওঁ৷ মোৰ ভাষা শুনি মই আছলতে হেনো মই কোন ঠাইৰ সেয়া ঠাৱৰ কৰা কঠিন৷ মই নামনি আৰু পাহাৰত শৈশৱৰ বেছি সময় কটাইছো৷ নামনিৰ ভাষা নদীৰ নামৰ দৰে, ঘাটে ঘাটে বেলেগ বেলেগ নাম৷ যেনে ধৰক ৰবাব টেঙা৷ গোৱালপাৰাত কয় জম্বুৰা, নলবাৰীৰ হুকমা,পাতিদৰং আৰু গোৰেশ্বৰৰ আদি অঞ্চলত ৰবক আদি৷ উজনিত আকৌ কেতিযাবা উচ্চাৰণ ৰেবাব হয়গৈ৷

চেঙা আৰু পলাশবাৰীৰ পিনৰ একাংশ মানুহে আকৌ 'ঙ' টো 'ৱ' বুলি উচ্চাৰণ কৰে৷ চেঙাৰ মানুহক সেইবাবে জোকায়- 'চেৱাঁক যাওঁ ৰহ' বুলি ৷

পলাশবাৰীৰ মানুহে আকৌ কয়,
- অ' কাকা ভাত খাছা ?
- অ' খাছোদে৷
- কি আঞ্জানু খাছা অই৷
- এহ্, কিনু খাবি অই, টেঁৱা, বাওনা আৰু মাওচ৷ ( অৰ্থাৎ টেঙা, বাঙনা আৰু মাংস, মানে বিলাহী, বেঙেনা আৰু মাংস)

পলাশবাৰীৰ মানুহে 'ক'ক গেছলিয়ে' বুলি নলবাৰীৰ মানুহৰ দৰে নকয়৷ কব, 'ক'ক গেছিলি অই' বুলিহে৷ আকৌ পলাশবাৰীৰ মানুহে যদি আপোনাক সোধে - 'হুৰাছা চোন অই', ভয় নাখাব, আপুনি কতো হেৰুৱাই যোৱা নাই৷ আপুনি খিনাইছে হে৷ পলাশবাৰীৰ ফালে চুপাৰহিট শব্দ হৈছে 'পোনে'৷ কোনোবাই 'পোনে যা' বুলি ক'লে চিধাচিধি গুছি নাযাব৷ আপোনাক এতিয়াই যাবলৈ হে কৈছে৷ 'পোনে পালো' মানে এইমাত্ৰ পালো৷

আকৌ অচিনাকী ব্যক্তিৰ লগত কথা পাতোতে পলাশবাৰীৰ ফালৰ মানুহে বিশেষ ধৰণ এটা ব্যৱহাৰ কৰে৷ ধৰক আপুনি মোক প্ৰথম লগ পাইছে৷ তই, তুমি নে আপুনি, কি বুলি মোক মাতিব সেই সম্বন্ধে আপোনাৰ দ্বিধা আছে৷ সাধাৰণতে তই বুলি মাতিয়েই বেছিভাগে ভাল পায়৷ কিন্তু অচিনাকী এজনে বেয়া পাব পাৰে বুলি তেওঁলোকে তই-তুমি একো ব্যৱহাৰ নকৰাকৈ কথা আগুৱাই নিয়ে৷ যেনে,
অমিতাভ আহিলি? অমিতাভ থাকবিনা আজি? অমিতাভ ক'ক ঝা ( ক'ত যা)? এনেধৰণে তুমি,তই বা আপুনিৰ পোনপটীয়া ব্যৱহাৰ নকৰাকৈ তেওঁলোকে কথা বাৰ্তা আগুৱাই নিয়ে৷

বহুবচনাৰ্থক প্ৰত্যয় 'হ'ত' টোকে ধৰক৷ টিহু- নলবাৰীত কয় 'হানা', বৰপেটাত 'আহা', পলাশবাৰীৰ ফালে কয় ঠেত বুলি৷ 'ভায়েকহঁতৰ তাত'- এই শব্দটো নলবাৰীত কব ভাকহানাৰ তাত, বৰপেটাত ভাকঅহাৰ তাত আৰু পলাশবাৰীত ভিয়াকৰঠেত বুলি৷

'হাও' লগালেই নিশ্চিত থাকক এখেত বৰপেটীয়া (বৰপেইটা) বুলি৷ বৰপেটাৰ মানুহে ধেমালিতে কয় ইংৰাজীৰ 'how do you do, how are you' এইবোৰৰ হাওটো বোলে বৰপেটাৰ পৰাহে ধাৰ কৰা৷ কোনো কোনোৱে সন্দেহ প্ৰকাশ কৰে যে বৰপেটীয়া ইংৰাজী এনে ধৰণৰ হ'ব,
- হাও আৰ ইউ এ?
- ৱেল দক৷

বৰপেটাৰ দৰে বহুবৰ্ণ কথাৰ অলংকাৰ অসমৰ চাগে কতো নাই৷ কথাই কথাই অলঙ্কাৰৰ জোৱাৰ৷ আইদ্দে, পিতাচৌদ্দ আদি বৰপেটাৰ সৃষ্টি৷ পাটোৱাৰীৰ দকনৰ পুৰণ ঘিউ, মেম হেন, নইৰিয়াৰ গুৰিৰ দাও,চন্দ্ৰমোকাৰ ছাতা আদি বৰপেটাৰ নিজা অলঙ্কাৰ৷ বিশেষ বস্তু, অৱদান আদি বুজাবলৈ কয় পাটোৱাৰীৰ দকনৰ পুৰণ ঘিউ বুলি৷ হয়তো কোনোবা পাটোৱাৰীৰ দোকানত বেলেগত নোপোৱা বস্তু পোৱা গৈছিল৷ মসৃণ বা মিহি বুজাবলৈ কব মেমহেন৷ তেনেদৰে কোনো স্থিৰ ব্যৱসায় নথকা মানুহক খবৰ সুধিলে কব, ' আছোদে ভাই চইৰিয়াৰ তিৰিহেন আজি অ'ত কালি ত'ত কৰি'৷ নইৰিয়াৰ গুৰিৰ দাও আৰু সাংঘাটিক৷ নইৰিয়া মানে নৰিয়া অৰ্থাৎ প্ৰসুতি৷ প্ৰসুতিৰ ওচৰত ভুত প্ৰেত নাহিবলৈ লোৰ বস্তু বুলি এখন দা থৈ দিয়ে৷ সেই দাখন বুটী দা৷ নামত হে দা, কামত একো নাই৷

চন্দ্ৰমোকাৰ ছাতা আৰু সাংঘাটিক৷ চন্দ্ৰমোকা আছিল তাহানিৰ বৰপেটাৰ এজন মানুহ৷ তেওঁৰ ছাতিটো টাপলি দিওঁতে আগৰ কি ৰং আছিল ধৰিবলৈ চান হ'ল৷ সেইবাবেই নানান জোৰা টাপলি মৰা কাম বা কথাক কয় চন্দ্ৰমোকাৰ ছাতা৷

যদি আপুনি গইধলা (গধুলি) বেলা কান্ধ্যাৰ (ওচৰৰ) মানুহ ঘৰৰ তালৈ যাওঁতে ভিতৰৰ পৰা গৃহস্থই 'কুনি হা' (কোন) বুলি মাত দিয়ে, তেওঁ নলবৰীয়া৷ 'ইংকে হলি কেংকে হ'ব'- মানে কি বুজি পাইছে চাগে৷ ইত্তে, সিত্তে, ৰাজেইহা, বিলেইনা, আহুন,তাহুন আদি শব্দবোৰে নলবৰীয়াৰ বিশেষত্ব৷

হাজোৰ ফালে বিভিন্ন জনগোষ্ঠী যেনে কোচ,কেওট,কলিতা, ব্ৰাহ্মন, মুছলিম, কুমাৰ, ৰাজবংশী, বৈশ্য, মৰিয়া, নাপিত, ধোবা আদি আৰু দাঁতিকাষৰীয়া বংশৰ, বৰগাঁও, কলিতাকুছিৰ কোনো কোনোঅংশত বড়ো জনজাতিৰ লোকো আছে ৷ গতিকে ঠাইভেদে উচ্চাৰণ বেলেগ হ'লেও মূল খিনি একেই ৷
যেনে- 'কাপোৰখান উপাৰটেনি ডাঙি ধৰচোন আইহেৰে ৷ তহতোৰ চলিকিটা বৰ বজ্জাত দি মাইহাৰে ৷ তয়ো যি কিছুমান কথা ক.......হয়দে ৷ নহয় দে মায়াকে চ'লটোক ইমেন কুব্বা নালগেই দি ৷ চ'ল্ টো মৰলাক হৈ যদি ,কি ক'ৰলি হৈ বাপাহাৰে'৷

(কাপোৰখন ওপৰৰ ফালে দাঙি ধৰচোন ৷ তহঁতৰ ল'ৰা -ছোৱালী কেইটা বৰ বদমাছ দেই ৷ তয়ো যে কথা কিছুমান ক আৰু! যি হ'লেও, মাক জনীয়ে ল'ৰা / ছোৱালীজনীক ইমানকৈ কোবাব (?) নালাগে দেই, যদি মৰি গ'ল হেতেঁন!! )

নামনি অসমৰ ভাষাৰ এনে বৈচিত্ৰ দেখি তাহানি পাদুৰিসকলে হয়তো নামনিৰ ভাষাক অসমৰ লিখিত ভাষা হিচাপে গ্ৰহণ নকৰিলে৷ উজনিটো বিভিন্নতা নথকা নহয়, কিন্তু তুলনামূলক ভাবে কম৷ কিন্তু নামনিৰ বহু শব্দ উজনিৰ বাবে আচহুৱা হলেও সৰ্বভাৰতীয় ভিত্তিত গ্ৰহণযোগ্য৷ অৱশ্যে অসমীয়া স্বাতন্ত্ৰ ৰক্ষাৰ বাবে থলুৱা শব্দৰাজিক অসমীয়া ভাষাত সুমুৱাই ভাৰতীয় ভাষাৰ প্ৰধান সুঁতিৰপৰা আতৰাই ৰখা হৈছে বুলি ভাবিবৰ থল আছে৷

কেতিয়াবা মনলৈ প্ৰশ্ন আহে অসমীয়া ভাষা কোৱা আদিম মানুহ কোনবোৰ বাৰু? বামুুণ, কলিতা, কায়স্থ,বড়ো, কছাৰী, আহোম আদি সকলোৱে আৰম্ভণিতে নিজা ভাষা এটায়েই নিশ্চয় কৈছিল৷ তেনেহ'লে অসমীয়া ভাষাটো কেনেকৈ গঢ় ল'লে? বহুতেই অনুমান কৰে যে এইক্ষেত্ৰত কৈৱৰ্তসকলৰ এক বিশেষ অৱদান আছে৷ লুইত আৰু বিভিন্ন নৈত বেহা বেপাৰ কৰি ফুৰা এই কৈৱৰ্তসকলে সকলোৱে বুজি পোৱা ধৰণে কথা কৈছিল৷ তাতে কালক্ৰমত সংস্কৃত, হিন্দী, আৰবী, ফাৰ্চী, বড়ো, টাই, ইংৰাজী আদি বিভিন্ন ভাষাৰ সংমিশ্ৰণ ঘটি কালক্ৰমত আজিৰ অসমীয়া ভাষাটো গঢ় ললে৷

নামনিৰ বাকী ভাষাবোৰৰ বিষয়ে লিখিব মন আছিল, কিন্তু লিখিবলৈ উপযুক্ত ভাষাজ্ঞানৰ অভাৱৰ বাবে লিখাৰ পৰা বিৰত থাকিলো৷ বিশেষকৈ গোৱালপৰীয়া থলুৱা ভাষাৰ বিষয়ে লিখাৰ বৰ মন আছিল৷ ভাষাৰ বিষয়ে আলোচনা এক অতি স্পৰ্শকাতৰ আৰু অন্তহীন বিষয়৷ মই মেদিনী চৌধুৰীদেৱৰ গ্ৰন্থ 'অনন্য প্ৰান্তৰ' খন পঢ়ি এইখিনি লিখাৰ মন গ'ল, বেছিভাগ কথা মই তাৰ পৰা পোনে পোনে ইয়ালৈ উঠাই আনিছো৷ যদি কিবা ভুল ভ্ৰান্তি হৈছে গঠনমুলক আলোচনাৰে আঙুলিয়াই দিবলৈ অনুৰোধ জনালো